Emmy Ödülü sahibi sinematograf Richard Fitzpatrick gezegenimizdeki deniz hayatının korunması konusunda aşırı tutkulu olduğunu ve inanılmaz derecede çekici denizaltı yaşamı için nereleri görmemiz gerektiğini anlattı. 

Fitzpatrick’ın denizlere olan merakı ilk defa yedi yaşındayken Queensland, Avustralya’da Büyük Set Resifi’ne Great Barrier Reef şnorkelle dalış yaptıktan sonra başladı. “Mercanları ve renkli deniz kabuklarını gördüğümde büyülendim”. Dünya Okyanuslar Gününde BBC’ye röportaj veren Fitzpatrick su altında yaşadığı tehlikeli anları anlattı, dünyamızda gizli kalmış dalış noktalarını ve onları nasıl korumamız konusunda bilgi verdi.

Palyaço Balığı

David Attenborough ile film çekmek nasıldı?

Daha önceleri kendisiyle bazı yapımlara katılmıştım fakat bunların en büyüğü Great Barrier Reef filmiydi. Filmi yapmak için tek başıma 2 yıl öldüresiye çaba harcadım. Aylarca deniz canlısı görüntülemek için koştururken David Attenborough ekibiyle sadece 2 hafta için geldi, filme bazı görüntüler ekledi ve sonra kayboldu.

Su altında canlılarla yüzlerce, binlerce saat zaman geçirmek ve bunları filme aldıktan sonra dokümanterde kendimi onlarla birlikte görmek bana zevklerin en büyüğünü verdi.

Okyanusta film çekerken sizi en çok etkileyen şey neydi?

Büyük beyaz köpekbalıklarının, kaplan köpekbalıklarının, balinaların, her şeyin filmini çektim. Ama katil balinalar orcalar çok etkileyici hayvanlar. Arjantin’de orcaların sığ suda neredeyse karaya çıkmış gibi fokları avlamak için bekleyişlerini seyretmek olağanüstüydü.

Film çekerken tehlikeli anlar yaşadınız mı?

Çook. Su altında 20,000 saatten fazla zaman geçirdim. Zaten benim işim bir çeşit belayı aramak. Başımdan geçen bir dolu olay var. Hastaneye kaldırıldım, köpekbalıkları tarafından ısırıldım, deniz anaları tarafından sokuldum, deniz yılanları tarafından ısırıldım. Köpekbalıkları sebebiyle travmalar yaşadım. Kemiklerim, kaburgalarım kırıldı, su altı vurgunu sonucu verilen basınç yüzünden kafatasımda çatlak oluştu.

Hala işinizi seviyor musunuz?

Tabii, hem de çok.

Karşılaştığınız en hayret verici olay neydi?

Kaplan balığı diye bir balık cinsi vardır. Boyları insan kolu kadardır. Özellikle çiftleşme dönemlerinde çok saldırgan olurlar ve ay krateri görüntüsünde 3 metre çapında yuva yaparlar.

Kaplan Balığı

Bir defasında dişi kaplan balığıyla 2 gün geçirdim. Yumurtalarını korumaktaydı ve beni tehdit olarak görmemeğe başlamıştı. Kameranın merceğini yumurtaların üstüne çevirdim. O sırada balık bana aldırmadan yumurtaların üstüne su fışkırtıyor ve onları yelpazeliyordu. Ama filmi çekerken bir bacağımın yukarı kaldırıldığını, nazikçe sola çekildiğini, sonra tekrar yerine konulduğunu hissettim. Bunu yapan yandaki krakerde yaşayan balıktı! Paletim onun hareket etmesini önlediğinden kendisine geçiş için yer açıyordu.

Enteresandır, ben onlarla bir kaç gün geçirdikten sonra fotoğrafçı bir arkadaş onları çekmek için doğrudan üstlerine yüzmüş. Balık ona aşina olmadığından, sadırmış ve fotoğrafçının kamerasını kırmış.

Sizi en çok etkileyen dalış noktası neresi oldu?

Batı Papua’da (Endonezya) Raja Ampat denilen yerdeki su altı aklımı başımdan aldı. Şimdiye kadar gördüğüm en muhteşem mercanlar ve balık yoğunluğu inanılmazdı. Su altındayken sanki arka planda David Attenborough’ın sesini duyar gibi oluyorsunuz.

Yirmi beş otuz yıl önce oraya ilk gidenlerdenim. O zaman film çekerken dinamit patlatanların seslerini duyardım. Çok şükür şimdi koruma altında.

Gerçek anlamda su altı hayatını görebilmek için nereye gidelim?

Su altı çeşitliliği açısından Patagonya inanılmaz. Bir yıl içinde Arjantin’e 2 defa gittim. Bir tanesi orcaları gözlemek içindi. Bir kaç ay sonra tekrar gerçek güney balinasını southern right whales filme çekmek için gittim. Kristal berraklığındaki suda şnorkelle bu balıkların arasında yüzebilirsiniz. Ayrıca okyanusun dışında deniz aslanları, armadilloslar ve guanacolar var.

Gerçek Güney Balinası

Listenizde dalış yapmak için başka nereleri var?

Galapagos’ta denizaltı hayatı muhteşem. Gerçek anlamda ılıman kuşakta olan bu yerde su altı üretkenliği bulunuyor. Çekiç başlı köpekbalıklarını burada bolca görebilirsiniz. Galapagos Batı Pasifik’te bulunmayan endemik balık çeşitlerine ev sahipliği yapmakta.

Çekiç başlı köpekbalığı

Okyanusları nasıl koruyabiliriz?

Bir çok insanın okyanuslara olan ilgisi su üstünü gördükten sonra kayboluyor. Suyun altında ne olduğunun ve sistemin nasıl işlediğinin farkında değiller. Ben her zaman okyanusların harikaları konusunda insanları eğitmeye çalışıyorum ve inanıyorum ki insanlar bunu öğrenip sevdikten sonra korumaya başlayacaklar.